İstisnalar

İçindekiler

PHP diğer programlama dillerindekine benzer bir istisna modeline sahiptir. Bir istisna oluşturulabilir (throw) ve yakalanabilir (catch). Olası istisnaların yakalanabilmesi için, kod bir try bloğu içine alınabilir. Her try bloğuna karşılık en az bir tane catch veya finally bloğu olması gerekir.

Bir istisna oluşturulursa ve geçerli işlev bağlamında catch bloğu yoksa, istisna, eşleşen bir catch bloğu bulana kadar çağrı yığıtını çağıran işleve "kabarcıklandırır". Yol boyunca karşılaşılan tüm finally blokları çalıştırılır. Eğer çağrı yığıtı, eşleşen bir catch bloğu bulamadan küresel bağlama kadar boşalırsa ve bir küresel istisna işleyici de atanmamışsa, ölümcül hata vererek sonlanır.

Oluşturulan nesne ya bir Throwable örneği olmalıdır. Bunu sağlamayan bir nesne oluşturmaya çalışmak (throw) ölümcül bir PHP hatasına yol açmaz.

PHP 8.0.0 ve sonrasında, throw sözcüğü bir ifade olup herhangi bir ifadenin içinde kullanılabilir. Önceki sürümlerde bir deyimdi ve kendi satırına sahip olması gerekiyordu.

catch

Bir catch bloğu oluşturulan bir istisnaya nasıl yanıt verileceğini tanımlar. Bir catch bloğu işleyebileceği bir veya daha fazla istisna veya hata türünü ve isteğe bağlı olarak istisnanın atanacağı değişkeni tanımlar. (PHP 8.0.0 öncesinde değişken gerekliydi.) İlk catch bloğu, nesneyi işleyecek throw nesnesinin türüyle eşleşen bir hata veya istisnayla karşılaştığında bunları engelleyecektir.

Farklı sınıflara ait istisnaları yakalamak için birden fazla catch bloğu kullanılabilir. Normal çalışma sıradaki son catch bloğundan sonra devam eder. Buradaki normal çalışma (try bloğu içinde hiçbir istisna oluşmadığında) sıradaki tanımlanmış son catch bloğundan sora devam eder. İstisnalar bir catch bloğu içerisinde oluşmuş olabileceği gibi yeniden de oluşabilir (throw). Aksi takdirde, çalışma, tetiklenen catch bloğundan sonra devam eder.

Bir istisna oluştuğunda, istisnanın oluştuğu yerden sonraki kodlar çalıştırılmaz ve PHP oluşan istisna ile uyuşan ilk catch bloğunu bulmaya çalışır. Bir istisnanın yakalanmaması durumunda, set_exception_handler() işlevi ile evvelce bir istisna eylemcisi tanımlanmamışsa, PHP bir ölümcül hata durumu oluşturur ve bir "Uncaught Exception ..." ("Yakalanmamış istisna ...") iletisi çıktılar.

PHP 7.1.0 ve sonrasında, boru (|) karakteri kullanarak bir catch bloğunda çok sayıda istisna belirtilebilir. Farklı sınıf hiyerarşilerindeki farklı istisnalar aynı şekilde elde edildiğinde kullanışlıdır.

PHP 8.0.0 ve sonrasında, değişken ismi yakalama istisnası için isteğe bağlıdır. Belirtilmezse, catch bloğu çalışmaya yine de devam eder fakat istisnayı oluşturacak nesneye erişemez.

finally

catch bloklarının yerine veya sonrasında bir finally bloğu da belirtilebilir. Bir istisnanın oluşmamışsa bile ve normal çalışmaya dönülmeden önce finally bloğu içindeki kodlar daima try ve catch bloklarından sonra çalıştırılır.

Dikkate değer tek etkileşim, finally bloğu ile return deyimi arasında olur. try veya catch bloklarının içinde bir return deyimine rastlansa bile finally bloğu çalışmasına devam edeceği gibi, return deyimi de çalıştırılır fakat finally bloğu işini bitirdikten sonra sonuç döndürülür. Ek olarak, finally bloğu da bir return içeriyorsa finally bloğundaki değer döndürülür.

Küresel istisna işleyici

Eğer bir istisnanın küresel bağlama kadar kabarcıklanmasına izin verilirse, atandığı takdirde bir küresel istisna işleyici tarafından yakalanabilir. Başka bir blok çalıştırılmazsa bir catch bloğu yerine çağrılmak üzere bir işlev set_exception_handler() işlevi ile atanabilir. Etkisi esasen, tüm programın, catch olarak bu işleve sahip bir try- catch bloğu ile sarmalanmasıyla aynıdır.

Notlar

Bilginize:

Yerleşik PHP işlevleri aslında hata raporlama yapmakta, istisnaları sadece nesne yönelimli güncel eklentiler kullanmaktadır. Bununla birlikte hatalar ErrorException ile kolayca istisnalara dönüştürülebilir. Bununla birlikte, bu teknik sadece ölümcül hatalarda çalışır.

Örnek 1 - Hata raporlamayı istisnalara dönüştürme örneği

<?php
function exceptions_error_handler($severity, $message, $filename, $lineno) {
throw new
ErrorException($message, 0, $severity, $filename, $lineno);
}

set_error_handler('exceptions_error_handler');
?>
İpucu

Standard PHP Kütüphanesi (SPL) bol bol yerleşik istisna içerir.

Örnekler

Örnek 2 - Bir İstisna Oluşturmak

<?php
function inverse($x) {
if (!
$x) {
throw new
Exception('Sıfıra bölme.');
}
else return
1/$x;
}

try {
echo
inverse(5) . "\n";
echo
inverse(0) . "\n";
} catch (
Exception $e) {
echo
'Yakalanan olağandışılık: ', $e->getMessage(), "\n";
}

// Çalışma sürer
echo 'Merhaba Dünya';
?>

Yukarıdaki örneğin çıktısı:

 0.2 Yakalanan olağandışılık: Sıfıra bölme. Merhaba Dünya 

Örnek 3 - Bir finally bloğu ile istisnanın işleme sokulması

<?php
function inverse($x) {
if (!
$x) {
throw new
Exception('Sıfıra bölme.');
}
return
1/$x;
}

try {
echo
inverse(5) . "\n";
} catch (
Exception $e) {
echo
'İstisna yakalandı: ', $e->getMessage(), "\n";
} finally {
echo
"İlk finally bloğu.\n";
}

try {
echo
inverse(0) . "\n";
} catch (
Exception $e) {
echo
'İstisna yakalandı: ', $e->getMessage(), "\n";
} finally {
echo
"İkinci finally bloğu.\n";
}

// İcra sürer
echo "Merhaba Dünya\n";
?>

Yukarıdaki örneğin çıktısı:

 0.2 İlk finally bloğu. İstisna yakalandı: Sıfıra bölme.. İkinci finally bloğu. Merhaba Dünya 

Örnek 4 - finally bloğu ile return arasındaki etkileşim örneği

<?php

function test() {
try {
throw new
Exception('foo');
} catch (
Exception $e) {
return
'catch';
} finally {
return
'finally';
}
}

echo
test();
?>

Yukarıdaki örneğin çıktısı:

 finally 

Örnek 5 - İç içe istisnalar

<?php

class MyException extends Exception { }

class
Test {
public function
testing() {
try {
try {
throw new
MyException('foo!');
} catch (
MyException $e) {

throw $e;
}
} catch (
Exception $e) {
var_dump($e->getMessage());
}
}
}

$foo = new Test;
$foo->testing();

?>

Yukarıdaki örneğin çıktısı:

 string(4) "foo!" 

Örnek 6 Çoklu catch istisna eldesi

<?php

class MyException extends Exception { }

class
MyOtherException extends Exception { }

class
Test {
public function
testing() {
try {
throw new
MyException();
} catch (
MyException | MyOtherException $e) {
var_dump(get_class($e));
}
}
}

$foo = new Test;
$foo->testing();

?>

Yukarıdaki örneğin çıktısı:

 string(11) "MyException" 

Örnek 7 - Yakalama değişkeninin olmayışı

Sadece PHP 8.0.0 ve sonrası için geçerlidir.

<?php

class Özelİstisna extends Exception {}

function
test() {
throw new
Özelİstisna('Oopsie');
}

try {
test();
} catch (
Özelİstisna) {
print
"Bir Özelİstisna oluştu, fakat ayrıntılar önemsiz.";
}
?>

Örnek 8 - Bir ifade olarak throw

Sadece PHP 8.0.0 ve sonrası için geçerlidir.

<?php

function test() {
do_something_risky() or throw new Exception('Çalışmadı...');
}

try {
test();
} catch (
Exception $e) {
print
$e->getMessage();
}
?>
To Top